Diagnostyka

Badanie moczu

Badanie ogólne moczu jest jednym z podstawowych badań laboratoryjnych, wykorzystywanym głównie w diagnostyce chorób układu moczowego. Tym niemniej, jest to badanie przydatne również w ocenie wydolności układu krążenia.

Najważniejsze parametry oceny moczu to:

1) Właściwości fizyczne

• barwa
• przejrzystość
• ciężar właściwy
• objętość

2) Właściwości chemiczne

• pH
• stężenie następujących substancji:
  - białko
  - glukoza
  - ciała ketonowe
  - urobilinogen
  - bilirubina
  - azotyny

3) Osad

• obecność leukocytów/erytrocytów/bakterii
• osady mineralne
• nabłonki/wałeczki

Na jakość wyniku badania szczególny wpływ ma prawidłowe pobranie materiału. Mocz należy pobrać ze środkowego strumienia, do jałowego, suchego naczynia, po dokładnym umyciu ujścia cewki moczowej detergentem, np. mydłem, najlepiej do dwóch godzin przed badaniem. Jeżeli nie można wykonać badania bezpośrednio po pobraniu, mocz należy przechowywać w temperaturze +4°C.

Prawidłowy mocz ma barwę słomkowożółtą, jest całkowicie przejrzysty. Skład chemiczny powinien charakteryzować się brakiem białka, glukozy, ciał ketonowych i azotynów oraz pH w granicach 5,5–6,5.

W niektórych sytuacjach klinicznych zalecane jest wykonanie dobowej zbiórki moczu. Jest to badanie specjalistyczne, przeprowadzane w szpitalu, które ma na celu dokładniejszą analizę jakościową i ilościową składu moczu.

Najczęściej oceniane są wówczas:

• klirens kreatyniny
• dobowe wydalanie białka
• klirens enzymów (np. amylazy)
• bilans azotowy (kreatynina, mocznik, białko)
• dobowe wydalanie elektrolitów (Na, K, Ca, fosforany).

Należy zawsze pamiętać, że ilość wydalanego moczu zależy nie tylko od funkcji serca, ale również od stanu nawodnienia organizmu.